29.10.09

Cui bono: η κρυφή γοητεία της συνωμοσιολογίας

Όπως συμβαίνει πάντοτε μετά από ένα συνταρακτικό γεγονός, αρχίζουν και πετάγονται διάφοροι και λένε ο καθένας το μακρύ του και το κοντό του, συνήθως με το ύφος του ανθρώπου που έχει πιάσει τον Πάπα από τα @@, στηριζόμενοι αποκλειστικά και μόνο στο διαβόητο σκεπτικό «τις ωφελείται».

Έτσι και μετά την ηλίθια δολοφονική απόπειρα εναντίον των αστυνομικών στην Αγία Παρασκευή, βγήκαν κάποιοι και μίλησαν για προβοκάτσιες και σχέδια καταστολής και παρακρατικούς και πογκρόμ και δεξιούς υποκινητές και παπάρια μάντολες.

Το δε ΚΚΕ έδωσε και πάλι ρέστα, προτρέποντας το λαό «να σκεφτεί το ποιος ωφελείται από τέτοιου είδους επιθέσεις».

Το «cui bono» («σε τίνος όφελος»), λατινική ρήση που αποδίδεται στον ρωμαίο συγκλητικό Λούκιους Κάσιους Λονγκίνους Ραβίλα, μπορεί να δώσει κάποιες αρχικές κατευθύνσεις για περαιτέρω έρευνα, αλλά αφενός δεν αποτελεί απόδειξη για τίποτε, και αφετέρου άνετα οδηγεί σε λάθος συμπεράσματα. Από μόνο του, λοιπόν, είναι περίπου άχρηστο, αν δεν συνοδεύεται από απτά στοιχεία.

Πράγμα που δεν πτοεί, βεβαίως, όσους εμφορούνται από τον ευρέως διαδεδομένο συνωμοσιολογικό τρόπο του σκέπτεσθαι. Ως γνωστόν, άλλωστε, οι συνωμοσιολογούντες δεν διατηρούν και πολύ στενές σχέσεις με τον ορθολογισμό: Δολοφονήθηκε ο τάδε πολιτικός; Δεν μπορεί να το έκανε από μόνος του κάποιος παλαβός — θα πρέπει να τον έφαγαν οι δικοί του. Έγινε κάποια μεγάλη τρομοκρατική ενέργεια; Δεν μπορεί να την έκαναν πεντέξι ημιμαθείς φανατικοί — θα πρέπει να έγινε «από μέσα». Προκλήθηκε τσουνάμι; Δεν μπορεί να οφείλεται στο σεισμό που προηγήθηκε — θα πρέπει να έγινε κάποια υποθαλάσσια πυρηνική δοκιμή. Ξέσπασε κάποια νέα επιδημία; Δεν μπορεί να οφείλεται σε τυχαία μετάλλαξη κάποιου ιού — θα πρέπει να την δημιούργησαν οι φαρμακευτικές εταιρίες για να πλουτίσουν. Και όλα αυτά, φυσικά, τα ισχυρίζονται χωρίς κανένα (μα κανένα) στοιχείο.

Ειδικά όταν μιλάμε για πολιτική (άλλωστε, τα πάντα είναι πολιτική), δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι υπάρχουν άνθρωποι έτοιμοι να εκμεταλλευτούν σε χρόνο μηδέν οποιαδήποτε κατάσταση προκύψει — αυτό δεν σημαίνει σώνει και καλά ότι την δημιούργησαν, διάολε! Αν, δηλαδή, κάποιος πλούσιος θείος μου δολοφονηθεί από κάποιον άγνωστο επειδή του έφαγε τη θέση στο παρκάρισμα, και στη διαθήκη του φαίνομαι εγώ σαν μόνος κληρονόμος, θα αφήσετε όλα τα άλλα στοιχεία στην άκρη και θα έρθετε κατευθείαν να με συλλάβετε;

Αν, λοιπόν, δεν είστε σε θέση να αποδείξετε τα όσα λέτε περί «προβοκάτσιας» όποτε γίνεται μια πράξη που οδηγεί τα πράγματα σε δρόμους που δεν σας αρέσουν, σας παρακαλώ πολύ να κρατήσετε την παράνοιά σας για τον εαυτό σας.

Πάψτε πια να βιάζετε τη λογική. Λιακόπουλοι καταντήσατε...

25.10.09

22.10.09

(Ε' Ι.Π.Μ.) 3. Emily Dickinson - I died for beauty, but was scarce

Και η Ε΄ Ιστοσυνάντηση Ποιητικής Μετάφρασης συνεχίζεται...



Emily Dickinson (1830-1886) - I died for beauty, but was scarce (1890)


I died for beauty, but was scarce
Adjusted in the tomb
When one who died for truth was lain
In an adjoining room.

He questioned softly why I failed?
"For beauty", I replied.
"And I for truth — the two are one;
We brethren, are," he said.

And so, as kinsmen, met a night,
We talked between the rooms,
Until the moss had reached our lips,
And covered up our names.

_______________________________________


Για το ωραίο πέθανα, μα μόλις
Που στο μνήμα μού'χα βολευτεί
Έναν που γι' αλήθεια πέθανε,
Τον βάλανε στο διπλανό κελί.

“Γιατί 'σαι δώ;” με ρώτησε
“Τ' ωραίο”, τού 'πα εγώ
“Για την αλήθεια εγώ — είναι το αυτό
Είμαστ' αδέρφια”, απάντησε.

Κι έτσι, σα σόι μια νύχτα βρεθήκαμε,
Μέσα απ'τον τοίχο μιλήσαμε,
Μέχρι που η μούχλα τα χείλη μας έφτασε,
Τα ονόματά μας τα σκέπασε.

Μετάφραση: EvanT

_______________________________________


Πέθανα για την ομορφιά,
Μα σαν στον τάφο μπήκα
Κάποιος για την αλήθεια πέθανε
Και τον πλαγιάσαν δίπλα.

Με ρώτησε τι έφταιξε;
«Η ομορφιά», του είπα.
«H αλήθεια εδώ – τα δυο είν’ ένα·
Κι εμείς είμαστ’ αδέλφια».

Σα συγγενείς τα λέγαμε
Μεσ’ από τοίχους, νύχτα,
Ώσπου βρύα φτάσαν στα χείλη μας,
Και τ’ όνομά μας κρύψαν.

Μετάφραση: synas

_______________________________________


Πέθανα για την ομορφιά,
Κι αμέσως σαν στον τάφο μπήκα
Κάποιον εβάλαν δίπλα μου
Που πέθανε για την αλήθεια.

Με ρώτησε απαλά «γιατί;»
Του απάντησα «Για την αγάπη».
«Για την αλήθεια», είπε, «εγώ—
Αυτά τα δυο είναι σαν ένα».

Μιλήσαμε σαν συγγενείς
Που είχαν χρόνια να βρεθούνε,
Ώσπου τα βρύα μας έπνιξαν
Και κάλυψαν τα ονόματά μας.

Μετάφραση: cyrus

14.10.09

(Ε' Ι.Π.Μ.) 2. Walt Whitman - I Sit and Look Out

Συνέχεια στην Ε΄ Ιστοσυνάντηση Ποιητικής Μετάφρασης, με ένα από τα πολλά εξαιρετικα ποιήματα του Γουίτμαν:


Walt Whitman (1819-1892) - I Sit and Look Out (1860)


I sit and look out upon all the sorrows of the world, and upon all oppression and shame,
I hear secret convulsive sobs from young men at anguish with themselves, remorseful after deeds done,
I see in low life the mother misused by her children, dying, neglected, gaunt, desperate,
I see the wife misused by her husband, I see the treacherous seducer of young women,
I mark the ranklings of jealousy and unrequited love attempted to be hid, I see these sights on the earth,
I see the workings of battle, pestilence, tyranny, I see martyrs and prisoners,
I observe a famine at sea, I observe the sailors casting lots who shall be kill'd to preserve the lives of the rest,
I observe the slights and degradations cast by arrogant persons upon laborers, the poor, and upon negroes, and the like;
All these--all the meanness and agony without end I sitting look out upon,
See, hear, and am silent.

_______________________________________


Κάθομαι και κοιτάζω όλους τους καημούς του κόσμου, όλη την καταπίεση και την ντροπή,
Ακούω τους κρυφούς σπασμωδικούς λυγμούς από άντρες νεαρούς σε σύγκρουση με τον εαυτό τους, μετανιωμένους για πράξεις καμωμένες,
Βλέπω στη ζωή των ταπεινών την μητέρα που κακομεταχειρίζονται τα παιδιά της, ετοιμοθάνατη, εγκαταλειμμένη, λιπόσαρκη, απελπισμένη,
Βλέπω τη γυναίκα που την κακομεταχειρίζεται ο άντρας της, βλέπω τον ύπουλο διαφθορέα των κοριτσιών,
Διακρίνω τις διαρκείς πίκρες της ζήλειας και του έρωτα χωρίς ανταπόκριση που πασχίζει να κρυφτεί, αυτές τις εικόνες βλέπω επάνω στη γη,
Βλέπω τα έργα της αμάχης, του λοιμού, της τυραννίας, βλέπω μάρτυρες και φυλακισμένους,
Παρατηρώ έναν λιμό στη θάλασσα, παρατηρώ τους ναυτικούς που ρίχνουν κλήρο ποιος θα θυσιαστεί για να σωθούν των άλλων οι ζωές,
Παρατηρώ τις προσβολές και την υποτίμηση που δείχνουν οι αλαζόνες στους εργάτες, τους φτωχούς, μα και στους νέγρους κι άλλους ομοίως˙
Όλα τούτα – όλη την κακία και την ατέλειωτη αγωνία κάθομαι και κοιτάζω,
βλέπω, ακούω, και μένω σιωπηλός.

Μετάφραση: Ιφιμέδεια

_______________________________________


Κάθομαι κι έξω κοιτάζω τη θλίψη του κόσμου, την καταπίεση και τη ντροπή,
Ακούω κρυφούς λυγμούς νέων ανθρώπων που παλεύουν με τον εαυτό τους, μετανιωμένοι για τα καμώματά τους,
Βλέπω τη φτωχή μάνα που την εκμεταλλεύονται τα παιδιά της, να πεθαίνει παρατημένη, ισχνή, σε απόγνωση,
Βλέπω τη σύζυγο να την εκμεταλλεύεται ο άντρας της, βλέπω τον αχρείο εκμαυλιστή νεαρών γυναικών,
Παρατηρώ τη ζήλια να κατατρώει και την ανεκπλήρωτη αγάπη να προσπαθεί να κρυφτεί, αυτά βλέπω στη γη,
Βλέπω τα έργα του πολέμου, του λοιμού και της τυραννίας, βλέπω μάρτυρες και αιχμαλώτους,
Παρατηρώ τον λιμό στη θάλασσα, παρατηρώ τους ναύτες να ρίχνουν κλήρο ποιος θα πεθάνει για να μείνουν στη ζωή οι υπόλοιποι,
Παρατηρώ τους υπερόπτες να αδικούν και να υποτιμούν τους εργάτες, τους φτωχούς και τους νέγρους και τους ομοίους τους·
Όλα αυτά — όλη την κακία και τον ατέλειωτο πόνο κάθομαι και κοιτάζω,
Βλέπω, ακούω και μένω σιωπηλός.

Μετάφραση: EvanT

_______________________________________


Κάθομαι και κοιτάζω του κόσμου έξω όλες τις λύπες, την καταπίεση και το αίσχος
Ακούω αγοριών κρυφούς λυγμούς όλο άγχος με τον εαυτό τους, κι όλο μετάνοια για τα πεπραγμένα
Βλέπω στα στρώματα τα χαμηλά τη μάνα απ’ τα παιδιά ταπεινωμένη, ημιθανή, απαφημένη, ισχνή, απελπισμένη
Βλέπω τη σύζυγο από τον σύζυγο ατιμασμένη, βλέπω τον δόλιο εκμαυλιστή των κοριτσιών,
Διακρίνω το δάγκωμα της ζήλιας, την αναπόδοτη αγάπη που να κρυφτεί παλεύει, τις όψεις τούτες βλέπω στη γης απάνω,
Βλέπω της μάχης τις επιχειρήσεις, πανδημία, τυραννία, μάρτυρες και αιχμαλώτους βλέπω,
Παρακολουθώ στη θάλασσα την πείνα, παρακολουθώ τους ναύτες να ρίχνουνε τον κλήρο να δούνε ποιος θα φαγωθεί, οι άλλοι να μείνουν στη ζωή,
Παρακολουθώ μικρούς και ξεπεσμένους θύματα να πέφτουν αλαζόνων, και οι φτωχοί, κι οι μαύροι και οι συναφείς,
Όλα αυτά -την αθλιότητα, τα δίχως τέλος βάσανα κάθομαι και κοιτάζω,
Βλέπω, ακούω, και σιωπώ.

Μετάφραση: synas



[Η επόμενη ανάρτηση της Ιστοσυνάντησης θα γίνει την Τετάρτη, 21 Οκτωβρίου, με το ποίημα της Ντίκινσον, στο οποίο άλλαξα τη στίξη μετά από υπόδειξη της Ιφιμέδειας.]

9.10.09

Άλλη μια υπενθύμιση

Μετά τις εκλογές (τις οποίες δεν θα σχολιάσω, καθώς άλλοι το έχουν κάνει πολύ καλά), θα συνεχίσουμε κανονικά την Ε΄ Ιστοσυνάντηση Ποιητικής Μετάφρασης. Την Τετάρτη, λοιπόν, στις 14 Οκτωβρίου, θα ασχοληθούμε με το ποίημα του Whitman. Όπως πάντα, περιμένω τις μεταφράσεις σας στη διεύθυνση του προφίλ.

Ως τότε, υγιαίνετε...